Chào bác sĩ! Cháu bị nổi mụn đỏ nhiều ở 2 má và cổ được 3 tuần. Cháu có đi khám thì được bác sĩ kết luận bị phát ban mụn trứng cá. Bác sĩ có kê đơn thuốc cho cháu uống 2 tuần. Dùng được 1 tuần thì cháu thấy nổi nhiều mụn hơn. Cháu rất lo lắng. Xin bác sĩ tư vấn cách điều trị mụn sao cho hiệu quả. Cháu cảm ơn ạ! - Anh Thư (Thanh Hóa)
Trả lời:

Chào bạn!

Qua chia sẻ, bạn cho biết, bạn bị mụn đỏ nổi hai má và cổ được 3 tuần. Bạn đã đi khám ở bệnh viện da liễu thì được kết luận bị phát ban dạng mụn trứng cá. Để có hướng điều trị phù hợp, trước tiên bạn cần hiểu rõ về tình trạng này là gì và nguyên nhân do đâu.

Phát ban mụn trứng cá là gì

Phát ban mụn trứng cá là tình trạng không thể xem thường, xảy ra ở các nang lông bị viêm hoặc tắc nghẽn, khiến da nổi các nốt mụn sần sùi hoặc có mủ. Tình trạng này có thể gặp phải ở cả nam hoặc nữ, chúng thường mọc ở vùng mặt, cổ, ngực hoặc lưng, đặc biệt là vùng có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ. 

Phát ban mụn trứng cá gây nhiều đau đớn và bất tiện đến cuộc sống thường ngày

Phát ban mụn trứng cá gây nhiều đau đớn và bất tiện đến cuộc sống thường ngày

Nguyên nhân gây phát ban mụn trứng cá

Mụn trứng cá thường xảy ra ở các nang lông bị tắc nghẽn, vi khuẩn xâm nhập làm tình trạng viêm nhiễm trở nên nặng hơn. Khi mụn trứng cá lan rộng khiến người mắc trông như đang phát ban, chứng tỏ da đang gặp tình trạng nhiễm khuẩn nặng hoặc do kích ứng hay dị ứng với một số tác nhân gây hại như:

  • Sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm, làm sạch da chứa thành phần gây kích ứng.
  • Các thuốc đường uống hay bôi ngoài da chứa thành phần gây dị ứng như thuốc trị ho, cảm cúm, viêm họng,...
  • Ăn các thực phẩm không lành mạnh hoặc có thể gây dị ứng.
  • Cơ thể bị nóng trong, gây phát ban ra bên ngoài và vi khuẩn xâm nhập vào.

Các triệu chứng thường gặp của phát ban mụn trứng cá

Tình trạng phát ban mụn trứng cá thường dễ nhầm lẫn với các nốt mụn thông thường mọc trên da, vì vậy nhiều người thường khó nhận ra hay chủ quan.

Chính vì vậy, nhận biết các dấu hiệu sau đây để có hướng điều trị phát ban mụn trứng cá phù hợp.

  • Mụn thường mọc thành từng mảng, sưng tấy hoặc có mủ viêm
  • Da mặt sưng, cảm giác nóng rát một cách bất thường
  • Các nốt mụn sưng đỏ có xu hướng làn rộng ra xung quanh
  • Một số triệu chứng khác như dị ứng, nổi mề đay,...

Tuy nhiên, ảnh hưởng đầu tiên mà phát ban mụn trứng cá gây ra là làm giảm thẩm mỹ. Nếu không có hướng điều trị phù hợp dễ để lại những vết thâm và sẹo trên da. Điều này khiến cho người mắc trở nên tự ti với ngoại hình của bản thân. 

AZ-2908-02.jpg

Phát ban mụn trứng cá thường gây ra những đám mụn đỏ, sưng tấy ở trên da

Cách điều trị phát ban mụn trứng cá

Sau khi được thăm khám xác định chính xác tình trạng phát ban mụn trứng cá, để điều trị hiệu quả, bạn cần kết hợp sử dụng thuốc bôi và thuốc uống cùng chế độ chăm sóc da đúng cách. 

Sử dụng thuốc tây y trị mụn

Một số nhóm thuốc sử dụng bôi ngoài da mà bác sĩ thường chỉ định để điều trị phát ban mụn trứng cá bao gồm:

  • Các thuốc chứa acid salicylic: Hoạt chất này có khả năng loại bỏ các tế bào chết, len lỏi được vào các lỗ chân lông nhờ cơ chế tan trong dầu, từ đó giúp làm sạch các bụi bẩn và bã nhờn tích tụ dưới da. Ngoài ra, các thuốc chứa acid salicylic còn giúp hỗ trợ việc kháng viêm và diệt khuẩn hiệu quả.
  • Các thuốc kháng sinh dạng bôi: Một số thuốc kháng sinh dạng bôi như Clindamycin và Erythromycin giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây mụn, giảm tình trạng sưng viêm do mụn gây ra và hạn chế các tổn thương trên da.
  • Các thuốc có chứa benzoyl peroxide: Được chỉ định điều trị trong các trường hợp như phát ban mụn trứng cá dạng viêm, có mủ. Thuốc được hoạt động theo cơ chế đưa oxy vào da khiến vi khuẩn gây mụn bị kìm hãm sự phát triển và tiêu diệt.
  • Các thuốc bôi có chứa retinoid: Đây là một dẫn xuất của vitamin A với công dụng là ngăn chặn tình trạng sừng hóa để không gây tắc nghẽn tại nang lông.

Sử dụng thuốc bôi ngoài da có chứa retinol giúp khắc phục tình trạng phát ban mụn

Sử dụng thuốc bôi ngoài da có chứa retinol giúp khắc phục tình trạng phát ban mụn

Để tăng hiệu quả, người ta thường có câu “trong uống ngoài bôi”. Một số nhóm thuốc sử dụng để uống giúp đặc trị tình trạng phát ban mụn trứng cá như:

  • Các thuốc uống với mục đích làm mát gan, thanh lọc cơ thể: Nhóm thuốc này có công dụng ngăn ngừa dị ứng, đồng thời giúp đào thải độc tố tích tụ dưới da, giảm tình trạng phát ban mụn trứng cá.
  • Các thuốc điều hòa nội tiết: Các thuốc điều hòa nội tiết thường sử dụng trong vòng từ 3 - 6 tháng cho các trường hợp phát ban mụn trứng cá do rối loạn nội tiết gây ra. Có 2 loại viên uống nội tiết thường được sử dụng đó là Levonorgestrel, Ethinylestradiol,...
  • Các thuốc kháng sinh đường uống: Nếu như sử dụng kháng sinh dạng bôi không thể đáp ứng điều trị phát ban mụn trứng cá thì bác sĩ sẽ cân nhắc tới việc cho bệnh nhân sử dụng kháng sinh dạng uống như Tetracyclin, Clindamycin,...
  • Viên uống cung cấp vitamin A: Ngoài việc sử dụng thuốc bôi thì vitamin còn có thể sử dụng qua đường uống.

Có thể thấy việc sử dụng thuốc tây y điều trị phát ban mụn cho hiệu quả nhanh, tuy nhiên lại đi kèm một số tác dụng phụ như: Khiến da khô, dễ bị bong tróc, dễ kích ứng và một số nhóm thuốc không sử dụng được cho phụ nữ có thai, trẻ em,... Vì vậy, người dùng cần được theo dõi trong quá trình điều trị phát ban mụn.

Sử dụng thuốc đông y trị mụn trứng cá

Bên cạnh các thuốc tây y thì trong đông y cũng có những cách điều trị phát ban mụn trứng cá vô cùng hiệu quả từ những thảo dược thiên nhiên. Các vị thuốc trong nhóm này cũng được chia ra làm 2 loại: Dạng đường uống và thuốc bôi nhằm khắc phục tình trạng phát ban mụn trứng cá từ trong ra ngoài.

Các dược liệu trong công thức thuốc bôi thường có công dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp giảm viêm nhiễm và làm khô nhân mụn. Ngoài ra, các thảo dược này cũng có khả năng dưỡng da rất tốt, giúp xóa mờ vết thâm và ngăn ngừa sẹo. Một số thảo dược thường dùng trong nhóm này như là tinh chất bột nghệ, bí đao, lá neem (xoan Ấn Độ),... 

Nhóm thuốc đường uống trong đông y cũng vô cùng đa dạng, tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người mà bác sĩ sẽ kê các đơn thuốc uống khác nhau. 

  • Nhóm thuốc trị mụn, giúp tái tạo làn da: Hoàng cầm, hoàng bá, bồ công anh, xa tiền thảo, sinh địa,...
  • Nhóm thuốc giúp cân bằng nội tiết tố: Diệp hạ châu, sinh địa, kim ngân hoa,...
  • Nhóm thuốc giúp thanh nhiệt, giải độc cho cơ thể: Bồ công anh, hoàng cầm, hoàng liên,...

Một số bài thuốc đông y giúp hỗ trợ điều trị phát ban mụn trứng cá hiệu quả

Một số bài thuốc đông y giúp hỗ trợ điều trị phát ban mụn trứng cá hiệu quả

Có thể thấy, các thảo dược trong đông y thường rất lành tính, an toàn mà không lo gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều người cảm thấy e ngại trong việc sử dụng các thuốc đông y điều trị phát ban mụn trứng cá do quy trình đun sắc khá phức tạp. 

Để hạn chế được điều này, nhiều sản phẩm thảo dược đã được ra đời. Với thành phần hoàn toàn từ thiên nhiên bao gồm: Dịch chiết neem (xoan Ấn Độ), lô hội, sài đất,… Sản phẩm này rất an toàn với da, giúp trị tất cả các loại mụn trứng cá thường gặp như mụn đầu đen, mụn cám, mụn bọc,… bao gồm cả phát ban mụn trứng cá như trường hợp của bạn. 

Đồng thời, sản phẩm chứa dịch chiết neem còn có tác dụng làm mờ vết thâm, sẹo do mụn và ngăn chặn tái phát. Nghiên cứu về tác dụng kháng khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn của dịch chiết neem được thực hiện vào năm 2013 của các nhà khoa học: Dr. Farhat S. Daud, Gauri Pande, Mamta Joshi, Ruchita Pathak, Shubhangi Wankhede đã chỉ ra rằng, trong dịch chiết neem có thành phần chính là margolone, margolonone và isomargolonone, mang lại tác dụng chống viêm và kháng khuẩn vượt trội. Biện pháp này đã được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả tích cực. Do đó, bạn có thể tham khảo để áp dụng giúp trị mụn hiệu quả, an toàn.

Dịch chiết lá neem có khả năng chống viêm và kháng khuẩn mạnh giúp điều trị tình trạng phát ban mụn trứng cá

Những lưu ý khi bị phát ban mụn trứng cá

Để giúp cho các tổn thương trên da mau lành, da sớm có được độ đàn hồi hoặc nhanh mờ thâm sẹo, cần có các biện pháp chăm sóc da như sau:

  • Sử dụng các sản phẩm làm sạch da như sữa rửa mặt, sữa tắm lành tính, phù hợp với da. Cách tốt nhất là nên hỏi ý kiến các bác sĩ da liễu để được tư vấn lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.
  • Cải thiện chế độ sinh hoạt bằng cách ngủ đủ giấc, tránh thức quá khuya và căng thẳng, stress kéo dài, nhờ đó giúp tăng sức đề kháng chống lại vi khuẩn xâm nhập.
  • Cải thiện chế độ dinh dưỡng: Bổ sung nhiều thực phẩm có chứa vitamin và khoáng chất. Uống đủ nước để thanh lọc cơ thể.
  • Khi ra ngoài hay tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cần che chắn cẩn thận. Đặc biệt đối với những vùng da bị phát ban mụn trứng cá.
  • Nên lựa chọn các loại trang phục mỏng, thông thoáng và thấm hút mồ hôi tốt.
  • Tuyệt đối không trang điểm trong thời gian điều trị phát ban mụn trứng cá.

Bên cạnh đó, nhiều người còn quan tâm “phát ban mụn trứng cá không nên ăn gì?”. Một số thực phẩm nên tránh bao gồm: Đồ ngọt, các loại thức ăn cay nóng, chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh và chất kích thích. Các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, thịt bò,...

Người bệnh phát ban mụn trứng cá cần kiêng các thực phẩm có thể gây dị ứng như hải sản, các loại đậu

Người bệnh phát ban mụn trứng cá cần kiêng các thực phẩm có thể gây dị ứng như hải sản, các loại đậu,...

Có thể thấy, tình trạng phát ban mụn trứng cá là một biểu hiện của tình trạng viêm, hoàn toàn có thể phòng tránh được. Cháu có thể kết hợp sử dụng sản phẩm thảo dược từ thiên nhiên vừa an toàn và lành tính cho da để điều trị tình trạng phát ban mụn trứng cá. 

Hy vọng bài viết này đã giải đáp được những thắc mắc cho Anh Thư. Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào, cháu hãy để lại bình luận vào ô bên dưới để chuyên gia giải đáp nhanh nhất nhé!

 

Link tham khảo 

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/ss/slideshow-common-adult-skin-problems 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-20368047 

https://www.medicalnewstoday.com/articles/107146