Ba chạc còn có tên khác là chè đắng, chè cỏ, cây dầu dầu. Cây nhỡ cao 2-8m, có nhánh màu đỏ tro. Lá có 3 lá chét, với lá chét nguyên. Cụm hoa ở nách các lá và ngắn hơn lá. Quả nang, thành cụm thưa, có 1 - 4 hạch nhẵn, nhăn nheo ở cạnh ngoài, chứa mỗi cái một hạt hình cầu đường kính 2mm, đen lam, bóng. Cây hoa ra hoa vào tháng 4 - 5. Quả tháng 6 - 7.
Cây mọc hoang ở nhiều nơi trong nước ta, ở trên các đồi cây bụi, ở rìa rừng và trong rừng thưa, vùng đất núi và đồng bằng.
Bộ phận dùng là thuốc là lá, cành, thân, rễ. Rễ và lá thu hái quanh năm đem về rửa sạch rễ thái nhỏ và phơi khô ngoài nắng. Lá sấy khô hay phơi trong râm.
Nghiên cứu cho thấy, rễ ba chạc chứa alcaloid, lá có tinh dầu thơm nhẹ. Theo y học cổ truyền, ba chạc có tác dụng thanh nhiệt, chống ngứa, giảm đau… Lá và cành tươi nấu với nước để rửa các vết thương, vết loét, chốc đầu, chữa mẩn ngứa, ghẻ lở,… Thân và rễ thái lát phơi khô, dùng làm thuốc bổ đắng, ăn ngon, dễ tiêu, điều kinh, mỗi ngày dùng 4 - 12g, dạng thuốc sắc.
Bài thuốc chữa mẩn ngứa, ghẻ:
Hái một nắm lá to cả cành non cây ba chạc, khoảng 50 - 100g, để tươi, rửa sạch, đun sôi với 4 - 5 lít nước trong 30 phút đến 1 giờ. Đợi khi nước ấm, dùng để tắm, lấy bã xát mạnh vào các nốt ngứa ghẻ. Ngày tắm nước này một lần. Tắm đến khi khỏi.
Bên cạnh đó hiện nay trên công nghệ hiện đại, ba chạc được đưa vào công thức sản phẩm AZACNÉ là kem thảo dược với thành phần chính là cao neem (Azadirachta indica) hay còn gọi là sầu đâu – một dược liệu cónguồn gốc từ Ấn độ đã được sử dụng làm thuốc hàng nghìn năm với nhiều công trình nghiên cứu khoa học khẳng định tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, nhanh liền sẹo, trị mụn... Những tác dụng này được tăng cường (hiệp đồng) khi phối hợp với các thảo dược khác có tác dụng kháng khuẩn (sài đất, ba chạc, hoàng liên), chống viêm (hoàng liên, nghệ, lô hội) đặc biệt là tác dụng thu nhỏ ổ loét, nhanh liền sẹo, trị mụn trứng cá, chốc nở, mụn đầu đinh có ở hầu hết các thành phần như lô hội, nghệ, sài đất, ba chạc, hoàng liên...làm cho AZACNÉ là một công thức chuyên biệt giúp tẩy sạch các loại mụn dạng viêm và dạng không viêm.
Hà An
.png)
